Drewno księżycowe – Drewno pozyskiwane we właściwym czasie

Nie chodzi tylko o to, że drzewa są w stanie rosnąć i żyć sto razy dłużej niż my, ludzie, ale o to, że pozyskane z nich drewno – niezniszczone zębem czasu – może służyć nam nieprawdopodobnie długo. Weźmy na przykład drewniane świątynie wzniesione w Azji, które przetrwały prawie dwa tysiąclecia. Zbudowane z wielkim kunsztem przez buddyjskich mnichów z pni gigantycznych drzew, takie „zabytki” są dowodem ukrytych możliwości drzemiących w drzewach.

Pytanie brzmi: Co sprawia, że drewno staje się materiałem, które jest w stanie oprzeć się żywiołom naturalnym i wszelkim warunkom pogodowym przez dwa tysiące lat bez najmniejszego uszczerbku? Trzy czynniki odpowiadają za tak znaczące zwiększenie trwałości drewna. Pierwszym jest wybór odpowiednio wyrośniętych drzew; drugim czynnikiem – ścinka drzewa we właściwym czasie, trzecim zaś odpowiednie przechowywanie, suszenie i obróbka drewna. Tutaj przyjrzymy się temu, kiedy należy ścinać drzewa.
Najmniejszy wyciek soku i ścinka w czasie ubywającego księżyca to owa złota nić będącą osnową historycznej relacji ludzi z drzewami. Przetrwało do dziś wiele zapisów o starożytnym zwyczaju ścinania drzew wyłącznie przy ubywającym księżycu, od czasów Juliusza Cezara, Pliniusza Starszego po Teofrasta z Eresos. Również w średniowieczu i Renesansie doskonale wiedziano jaki czas odpowiedni jest na ścinanie drzew. Fakt, że te same prawa dotyczące fazy księżyca sprzyjającej pozyskiwaniu drewna przestrzegane były w tak różnych epokach sprawia, że kwestia ta nabiera ważności. Niemniej jednak, odwieczna tradycja nie stanowi dowodu naukowego.

W 2003 roku mała grupa badaczy pracująca na ETH w Zurychu, jednej z najbardziej prestiżowych uczelni technicznych w Europie, postawiła sobie za cel naukowe dowiedzenie powyższej tezy. Prof. Ernst Zürcher przeprowadził projekt badawczy, który początkowo skupiał się na analizie związków pomiędzy rytmami księżyca a rozwojem roślin.
Zaobserwowano, że ziarna fasoli pęcznieją w wodzie mniej lub bardziej, i że fakt ten koresponduje z rytmem księżyca. Gdy księżyc przybywał, fasola wchłaniała więcej wody, a gdy ubywał, piła jej znacznie mniej. Zaczęto badać kiełkowanie nasion różnych drzew i roślin jako funkcję fazy księżyca. Wykazano, że wskaźnik kiełkowania, średnia wysokość kiełków i wysokość roślin korelują z fazą księżyca. W toku dalszych badań odkryto, że drzewa pulsują w rytm pływów oceanów, którymi kieruje księżyc. Gdy księżyc przybywa, pnie drzew się rozszerzają. Gdy księżyc ubywa, na powrót się kurczą. Średnica pnia drzew powiększa się i pomniejsza zgodnie z rytmem przypływów i odpływów – różnica wynosi zaledwie kilka setnych milimetra, niemniej jednak jest mierzalna.

Próby odporności na warunki atmosferyczne przeprowadzone na próbkach drewna i poddane ewaluacji w ramach badań prowadzonych na ETH w Zurychu dowiodły wpływu księżyca na tarcicę budowlaną. W badaniu drewno poddano oddziaływaniu dużej kolonii grzybów . Prof. Zürcher sprawdził zasadność tradycyjnych reguł ścinki i jako pierwszy naukowiec dowiódł, że drewno księżycowe cechuje się większą trwałością i odpornością na warunki atmosferyczne niż tarcica pozyskiwana konwencjonalnie. Ponadto, naukowiec wyjaśnił dlaczego tak jest.
Prof. Zürcher odkrył, że woda w drzewie a woda w szklance to dwie różne rzeczy. Powiązanie pomiędzy wodą a komórkami naczyniowymi drzewa, mechanizm transportu płynu w komórkowym „plastrze miodu”, kapilary i cewki poddane są oddziaływaniu wielu czynników. Przykładowo, woda w najcieńszych kapilarach może przybrać żelatynowatą konsystencję i pozostać płynem do temperatur rzędu -15°C.

Drewno księżycowe pozyskiwane przy ubywającym księżycu ma więcej cząsteczek wody. Oznacza to, że kurczy się mocniej podczas procesu suszenia, w związku z czym później kurczy się tylko minimalnie. Sprawia to, że drewno cechuje się większą gęstością, większą odpornością na kompresję, większą odpornością na grzyby i insekty oraz wysoką klasą odporności ogniowej. Drewno księżycowe cechuje się o 5-7% większą gęstością – a gęstość ma wpływ na parametry fizyko-mechaniczne – niż zwykłe drewno, co zbadano na kilku tysiącach próbek. Z technicznego punktu widzenia, te parametry stanowią znaczące ulepszenie w stosunku do konwencjonalnie pozyskiwanego drewna.